Unabhängige Verlage und Geschichtswissenschaft in Belarus nach den Protesten 2020
Im Frühjahr dieses Jahres wurde der Verleger Andrei Janushkevich während der Eröffnung seines Buchladens in Minsk verhaftet und verbrachte 28 Tage in Haft. Im Oktober wurden einige Bücher seines Verlags "Janushkevich" in die Liste der «extremistischen» Literatur aufgenommen. Das Vorgehen des belarusischen Regimes gegen Janushkevich reiht sich dabei in eine lange Reihe von Maßnahmen gegen unabhängige Verlage ein, die wie Janushkevich "Geschichte und Literatur den Menschen näher bringen" wollen.
Die Veranstaltung des Forums für historische Belarus-Forschung nimmt die Situation unabhängiger Verlage in Belarus nach den Protesten von 2020 in den Blick. Diese Verlage haben sich über die Jahre als alternative Plattform für die Veröffentlichung wissenschaftlicher Forschung und kritischer Diskussionen auf dem Gebiet der historischen Wissenschaft etabliert. Die Zeitschrift und der Verlag ARCHE druckten Monographien und Texte ausländischer und belarusischer Historiker*innen, die die offizielle Erzählung über die Geschichte von Belarus in Frage stellten. Themen wie Belarus unter deutscher Besatzung, die Sowjetisierung von Belarus, der Zweite Weltkrieg und die neueste Geschichte von Belarus weckten bei Leser*innen, aber auch bei staatlichen Zensor*innen ein besonderes Interesse. Trotz zahlreicher Gerichtsverfahren, des Abonnementverbots und der Beschlagnahmung von Publikationen setzt der Verlag Arche seine Tätigkeit fort.
Welche Rolle hatten unabhängige Verlage in Belarus bisher für die Geschichtswissenschaft und was sind die Folgen ihrer Kriminalisierung? Wie wirken sich Repressionen gegen Historiker*innen und Verleger*innen auf die Geschichtswissenschaft in Belarus aus? Welche Folgen hat die Klassifizierung von Publikationen als «extremistische» Literatur? Führt der Krieg in der Ukraine dazu, dass die Bedeutung der Geschichtswissenschaft in Belarus neu justiert wird? Und wenn ja, welche Rolle können unabhängige Verlage dabei spielen?
Es diskutieren:
Valer Bulhakau, Zeitschrift ARCHE
Alexander Friedman, Humboldt-Universität zu Berlin
Sviatlana Kazlova, Freie Historikerin
Andrei Janushkevich, Janushkevich Verlag
Moderation: Volker Weichsel, Zeitschrift Osteuropa
Einleitung: Thomas Bohn, Justus-Liebig-Universität Gießen
Das Gespräch wird deutsch-belarusisch simultan gedolmetscht.
Wir erbitten Ihre Anmeldung unter:
https://us02web.zoom.us/webinar/register/WN_j7T38mfmQJeIevef_1odQw
---
Незалежныя выдавецтвы і гістарычная навука ў Беларусі пасля пратэстаў 2020 г.
Дыскусія 8 снежня 2022 г.
19:00-20:30 (беларускі час)
Вясной гэтага году выдавец Андрэй Янушкевіч быў арыштаваны падчас адкрыцця сваёй кнігарні ў Мінску і правёў у зняволенні 28 сутак. А ў кастрычніку судом Мінска некаторыя кнігі выдавецтва былі ўнесены ў спіс «экстрэмісцкай» літаратуры. Дзеянні рэжыму ў дачыненні да Янушкевіча – адзін з прыкладаў таго, што адбываецца з незалежнымі выдавецтвамі, якія хочуць “наблізіць гісторыю і літаратуру да людзей”.
Менавіта таму дыскусія Форума гістарычных даследаванняў Беларусі робіць прадметам сваёй увагі становішча незалежных выдавецтваў у Беларусі пасля пратэстаў 2020 г. На працягу многіх гадоў гэтыя выдавецтвы выступалі альтэрнатыўнай пляцоўкай для публікацыі навуковых даследаванняў і крытычных дыскусій у галіне гістарычнай навукі. Часопіс і выдавецтва ARCHE друкавалі манаграфіі і тэксты замежных і беларускіх гісторыкаў, якія ставілі пад пытанне афіцыйны наратыў па гісторыі Беларусі. Такія тэмы, як Беларусь пад нямецкай акупацыяй, саветызацыя Беларусі, Другая сусветная вайна і найноўшая гісторыя Беларусі выклікалі асаблівую цікавасць як чытачоў, так і дзяржаўных цэнзараў. Нягледзячы на шматлікія судовыя працэсы, забарону на падпіску і канфіскацыю выданняў, выдавецтва працягвала сваю дзейнасць з 1998 г.
Падчас нашй дыскусіі мы абмяркуем наступныя пытанні: якую ролю адыгрывалі незалежныя выдавецтвы для гістарычнай навукі і што адбываецца з імі зараз, калі іх дзейнасць фактычна крыміналізавана? Як паўплывалі рэпрэсіі ў дачыненні да гісторыкаў і выдаўцоў на гістарычную навуку Беларусі і што азначае case з манаграфіяй Святланы Казловай, якая была апублікавана Янушкевічам і цяпер уваходзіць у спіс “экстрэмісцкай” літаратуры? І ці мусіць вайна ва Украіне і яе наступствы падштурхнуць да пераасэнсавання гістарычнай навукі ў Беларусі і якая роля ў гэтым можа быць у незалежных выдавецтваў?
Уступнае слова:
Томас Бон (Універсітэт ім. Юстуса Лібіха, Гісэн)
Эксперты:
Валер Булгакаў (Часопіс ARCHE)
Cвятлана Казлова (Свабодны гісторык)
Аляксандр Фрыдман (Універсітэт імя Гумбальдта, Берлін)
Андрэй Янушкевіч (Выдавецтва “Янушкевіч”)
Мадэрацыя:
Фолькер Вайксэль (Часопіс “Усходняя Еўропа”)
Дыскусія адбудзецца на беларускай і нямецкай мовах з сінхронным перакладам.
Для ўдзелу ў дыскусіі прайдзіце, калі ласка, рэгістрацыю па спасылцы:
https://us02web.zoom.us/webinar/register/WN_j7T38mfmQJeIevef_1odQw
Veranstaltungsprogramm
flyer_bel_dis… (PDF, 141 kB)
flyer_de_disk… (PDF, 101 kB)