Geteilte Erinnerung?
Holocaustgedenken in Belarus und Deutschland
Der 9. November erinnert an die Pogromnacht 1938 in Deutschland. An diesem Tag der Erinnerung erkunden wir die Stellung des Massenmords an europäischen und sowjetischen Jüdinnen und Juden in Belarus innerhalb der deutschen Gedenkkultur. Wir wollen dabei insbesondere die Verbindungen zwischen der erstmaligen weitreichenden Anwendung physischer Gewalt gegen Juden 1938 und der systematischen Ermordung der osteuropäischen jüdischen Bevölkerung untersuchen. Dabei nehmen wir das deutsch besetzte Belarus als Ort der Vernichtung von dorthin deportierten deutschen, österreichischen und anderen Jüdinnen und Juden in den Blick. Anlässlich des 85. Jahrestages der Pogromnacht sowie des 80. Jahrestags der Liquidierung des Minsker Ghettos im Herbst 1943 stellen wir die Frage, inwieweit sich im Zuge der aktuellen Repressionswelle in Belarus und des russischen Angriffskrieges gegen die Ukraine das Gedenken an Holocaust und Zweiten Weltkrieg verändern wird und muss.
Begrüßung
Kathrin Oxen, Kaiser-Wilhelm-Gedächtnis-Kirche
Gabriele Freitag, Deutsche Gesellschaft für Osteuropakunde
Walter Kaufmann, Heinrich-Böll-Stiftung
Podiumsdiskussion
Alexander Friedman, Heinrich-Heine-Universität Düsseldorf
Anke Hilbrenner, Heinrich-Heine-Universität Düsseldorf
Iryna Kashtalian, Universität Bremen / Gedenkstätte Buchenwald
Adam Kerpel-Fronius, Stiftung Denkmal für die ermordeten Juden Europas
Moderation:
Anika Walke, Washington University, St. Louis
Musikalische Begleitung
Charlotte Jonen (Violine) und Nico A. Stabel (Klavier)
E. Bloch – Nigun (chassidisches Gebetslied)
J. Williams – Schindlers Liste
Агульная памяць? Культура памяці пра Халакост у Беларусі і Германіі
9 лістапада ўзгадваецца Крыштальная ноч 1938 года ў Германіі. У гэты памятны дзень мы звернемся да пытання, якое месца ў нямецкай культуры памяці займаюць масавыя забойствы еўрапейскіх і савецкіх яўрэяў у Беларусі. Мы разгледзім акупаваную немцамі Беларусь як месца знішчэння дэпартаваных нямецкіх, аўстрыйскіх і іншых яўрэяў і паспрабуем выявіць сувязь паміж сістэматычным забойствам яўрэйскага насельніцтва Усходняй Еўропы і першым шырокім прымяненнем фізічнага гвалту супраць яўрэяў у 1938 годзе. У 85-ю гадавіну Крыштальнай ночы і 80-ю гадавіну знішчэння Мінскага гета восенню 1943 года мы закранём пытанне, якім чынам на памяць пра Халакост і Другую сусветную вайну можа і павінна паўплываць хваля рэпрэсій у Беларусі і вайна Расіі супраць Украіны.
Прывітальныя словы
Катрын Оксэн, Мемарыяльная царква кайзера Вільгельма
Габрыэле Фрайтаг, Нямецкае таварыства па даследаванні Усходняй Еўропы
Вальтэр Каўфман, Фундацыя ім. Генрыха Бёля
Дыскусія
Ірына Кашталян, Універсітэт Брэмена / Мемарыяльны комплекс “Бухенвальд”
Адам Керпель-Фроніюс, Фундацыя Мемарыял ахвярам Халакосту, Берлін
Аляксандр Фрыдман, Універсітэт ім. Генрыха Гейнэ, Дзюсельдорф
Анке Хільбрэнэр, Універсітэт ім. Генрыха Гейнэ, Дзюсельдорф
Мадэрацыя
Аніка Вальке, Універсітэт ім. Вашынгтона, Сент-Луіс
Музычнае суправаджэнне
Шарлота Ёнэн (скрыпка) i Ніко А. Штабель (фартэпіяна)
Э. Блох – Нігун (хасідская песня)
Дж. Уільямс – Спіс Шындлера
Дыскусія будзе весціся па-беларуску і па-нямецку з сінхронным перакладам
Тут можна зарэгістравацца на дыскусію: